Alcoholblij of alcoholvrij?

In de Kerstbijlage van de Volkskrant lazen we een bijdrage van journalist en schrijver Angela Wals. ‘Verheerlijk dronkenschap niet met stoere verhalen’ kopte het artikel. Daarin ontboezemt zij dat drankverhalen haar niet vreemd zijn. 

‘Alcohol viel met van alles samen: gezelligheid, ontspanning, vrijdagmiddag, zaterdagavond, restaurants, kermis, camping, schaatsen. Het type drinken waarvan (nog steeds) bijna niemand opkijkt: in gezelschap, niet om verdriet te verkleinen, maar om de vreugde te vergroten.’ Om te vervolgen met: ‘Verhalen over katjelam eindigen doen het goed, maar ze voeden de norm dat dronken worden een puik plan is’, lezen we, en ze schroomt niet om een voorbeeld uit haar zeer directe omgeving te openbaren. ‘Mijn vader kan ze nog steeds goed vertellen. Na een inschatting van iemands hijskracht – ‘Zuipt als de kat melk’ - begint hij met ogen vol pret aan een puntgaaf verslag van het bacchanaal. En toen bleek dat we een fles sambucca soldaat hadden gemaakt.’ Korte stilte. ‘De man!’. Klap op tafel. Bulderlach.

Nu lezen wij dergelijke artikelen altijd met graagte. En omdat ‘alcohol het nieuwe roken is’ verschijnen deze de laatste jaren veel. Om bijna altijd tot de conclusie te komen dat drankgebruik en drankmisbruik in een adem worden genoemd. Dat is ook hier het geval. En de door Wals terloops geponeerde stelling ‘alcohol is schadelijk voor het lichaam, weten we allemaal’ is eveneens voor haar eigen rekening. Omdat er namelijk ook legio wetenschappelijke onderzoeken in binnen- en buitenland zijn verschenen die tot andere conclusies komen. Of deze in ieder geval nuanceren. En niet van universiteiten die gesponsord worden door de alcoholindustrie. Overdadig drinken: nee (en zeker geen fles sambucca) maar tegen een glas wijn, al dan niet bij de dagelijkse maaltijd, is niets in te brengen, luidt niet zelden de conclusie. Sommige geleerden vinden zelfs dat twee glazen per dag mag. 

Kent wijn dan een status aparte? Wat ons betreft wel natuurlijk, rood, wit en rosé gekleurd als we zijn, maar er zijn ook onderzoeken naar gedaan, waarin het op een hoop gooien van wijn en sterke drank van de nodige kanttekeningen wordt voorzien. Enfin. Verheerlijken we wijn drinken? Een beetje wel natuurlijk. Maar we ‘verheerlijken dronkenschap niet met stoere verhalen.’ En al beoordelen we jaarlijks 8000 flessen, wij drinken nooit teveel. Dronken mensen. Houden we niet van. Gelal = gelul. Zijn we ook geen fan van. Decorumverlies? Vreselijk. 

Zodoende drinken wij nooit teveel. Een enkel proefpanellid doet dat zelfs helemaal niet meer en proeft alleen nog. Smaakpapillen zitten namelijk niet in de keel. Een ander praktiseert al jaren twee alcoholvrije dagen in de week. Dat telt op tot meer dan honderd dagen van vrijwillige drooglegging per jaar, en dat zijn er opgeteld zeventig meer dan dat zo nadrukkelijk gepropageerde Dry January. En ook de anderen spugen meer uit dan ze doorslikken.

En hoe zit dat dan met alcoholvrij? Daar kunnen we hoe dan ook niet meer omheen. Dat is een categorie die 50 procent per jaar groeit. En overigens hebben we ook helemaal niets tegen alcoholvrij. Dus ook niet tegen wijn zonder alcohol. Maar we hebben wel iets tegen alcoholvrije wijn die vies is. En met name ‘in de begintijd’ van deze categorie was dat bij veel flessen die we proefden nadrukkelijk het geval. We vroegen ons dan ook af waarom degenen die voor de nuloptie kozen per se het woord ‘wijn’ op het etiket wilden hebben terwijl er zoveel veel smakelijker alternatieven voorhanden waren. Van druiven- en vruchtensap tot zelfgemaakte drank op basis van thee. Van alcoholvrij bier tot (licht-alcoholische) kefir en kombucha. Kortom, in den beginne waren we kritisch. Heel kritisch. 

Maar er lijkt licht te gloren aan het eind van de glasbak. Tijdens grote proeverijen voor onder andere het AD zagen we de kwaliteit slokje voor slokje toenemen. Inmiddels telt de database 55 wijnen die hoger scoorden dan de tenminste verlangde 7. 

Constateerden we - behalve die ‘voldoende’- nog meer overeenkomsten? Zekers. Wat opvallend was dat met name de lekkerst smakende alcoholvrije wijnen afkomstig bleken van producenten die sowieso al een reputatie genoten omdat ze goede wijnen mét alcohol maakten. Als de basis goed is, pakt een alcoholvrije interpretatie daarvan beter uit, zo zou je kunnen concluderen. Een daarvan is al een paar jaar een vaste waarde in onze database, en dat is Weingut Leitz uit de Rheingau die zijn wijnen onder het label Motiv door Gall & Gall gevoerd weet.