Ook Kamagurka heeft een andere kijk op wijn. Maar is dat niet de man die dagelijks de wereld een spiegel voorhoudt met zijn cartoons in NRC Handelsblad? Jazeker, dat is ‘m. In de rubriek Waanzin & Wijnzin voorziet hij curieuze wijnwetenswaardigheden van een bijpassende cartoon. 

Behouden vaart

Geen beter middel om de crisis te bestrijden dan Champagne. Echte, welteverstaan. Een liefhebber vertelde mij dat hij altijd een fles koud heeft liggen. ‘Champagne drink je niet alleen om iets te vieren. Ik drink het juist na een rotdag, die ben ik dan zo weer vergeten.’ Kortom, internationale bankiers, vaderlandse huizenbezitters en Spaanse werklozen dienen dus altijd een flesje in de ijskast te hebben.

Naar verluidt dronk de Engelse thrillerschrijver John Mortimer bij zijn ontbijt geen thee maar Champagne. Omdat hij er heilig van overtuigd was dat iedere ochtend een glas Champagne drinken het geheim is voor een lang leven. Hij zat er niet ver naast, want hij is er vijfentachtig mee geworden.

Maar het kan niet altijd feest zijn. Bij de tewaterlating van de Titanic werd de gebruikelijke fles Champagne achterwege gelaten en bij de doop van de Costa Concordia brak de fles niet. Een teken aan de scheepswand, als u het mij vraagt. Laten we echter toch maar vrolijk eindigen met een grap die in de Champagnestreek circuleert. Nieuw Champagnehuis openen? Gooi er een boot tegenaan.

Welke wijn bent u?

Enige tijd terug deed marketingonderzoeksbureau Trendbox verslag van de Nederlandse wijnbeleving, die het in opdracht van het Productschap Wijn in kaart had gebracht. De belangrijkste conclusies? Dat ‘wijn staat voor genieten’ en ‘dat wijn echt bij de maaltijd hoort’. 60 procent van de respondenten dronk zelfs weleens wijn bij het eten.

Toen werd gevraagd met welke bekende mensen men een bepaalde kleur wijn associeerde, werd de eetlust flink op de proef gesteld. Bij rood werden Philip Freriks (‘een man die weet waar hij het over heeft’) en Madonna genoemd (‘zij is ouder en krachtig’). Bij wit draafde Cameron Diaz op (‘losbandig, apart, jeugdige uitstraling’). Voor het imago van rosé moet worden gevreesd. Het meest genoemd werd Gerard Joling: ‘schreeuwerig en ordinair’.

Verboden voor ufo’s

Randall Grahm, eigenaar van wijnbedrijf Bonny Doon, is de luis in de pels van de Californische wijnindustrie. In the Golden State dweept men met cabernet sauvignon en chardonnay, maar Grahm vindt het warme klimaat van Californië niet geschikt voor die druiven. Nee, deze wijnmaker zet liever in op de Italiaanse sangiovese of de druiven waar de grote rode Rhônes van gemaakt worden. 

Met een knipoog naar Châteauneuf-du-Pape noemt hij een van zijn topmodellen Le Cigare Volant, de vliegende sigaar. Een knipoog zelfs naar een Franse wet uit 1954. In dat jaar werd een officieel verbod afgekondigd voor zeppelins (vliegende sigaren) en vliegende schotels om in Franse wijngaarden te landen. 

Tot op heden heeft het decreet zijn vruchten afgeworpen: er is nog geen vliegende schotel neergestreken.

Inflatoir terroir

Tijdens serieuze proeverijen hoor ik het regelmatig: ‘Deze wijn heeft echt terroir.’ De wijnmaker die zulks op zijn geweten heeft: een ‘terroirist’. Ik zou het woord niet op Schiphol bezigen als u aan het inchecken bent. Voor u het weet wordt uw vlucht een enkele reis Guantanamo Bay.

Maar goed: terroir. Niet veel meer dan een inflatoire term waarmee enorm wordt gekoketteerd, vooral als er kostbare of bijzondere wijnen op de proeftafel staan.

En het klinkt misschien wel interessant, terroir is toch écht niets meer dan het natuurlijke milieu waarin de wijnstok mag bloeien en groeien. De combinatie van grond, klimaat en zonuren.

Daarom heeft ook de meest goedkope slobberwijn terroir. Het terroir van oneindig laagland, plastic irrigatieslangen, kunstmest en gecultiveerde gisten.

Ik houd niet van Chardonnay, ik drink alleen Chablis

Onlangs is er door supermarktketen Spar een onderzoek gedaan naar het kennisniveau van de Engelse wijndrinker. Weliswaar heb ik enige tijd geleden een publicatie gezien waaruit blijkt dat de Nederlandse wijndrinker de slechtst geïnformeerde van heel Europa is, maar ook aan de andere kant van de Noordzee kunnen ze er wat van. Of beter gezegd: niets.

Zo meende het gros van de tweeduizend ondervraagden dat hoe ouder een wijn is hoe beter deze smaakt. Dat wijn met een kurk beter is dan met een schroefdop. En dat Bordeaux, Chablis, Champagne, Port en Sherry zeker en vast wijndruiven zijn. Wij weten wel beter.

Ofschoon er nog steeds landgenoten schijnen te zijn die denken dat de Côte à Ouvrir een fameuze wijnstreek is, gelegen vlak bij het pittoreske dorpje Prochaine Sortie.

Wijnkelder op tien kilometer hoogte

Door het drukverschil, de gerecyclede lucht en uitdroging van je speekselklieren ‘gedragen’ wijnen zich in een vliegtuig op tienduizend meter hoogte heel anders dan wanneer je ze thuis op de bank proeft. De inkopers van de luchtvaartmaatschap-pijen houden daar rekening mee en zoeken wijnen uit die meer fruit, meer zoet en minder tannines bevatten.

4,7 jaar blessuretijd

Een studie die in 2009 werd gepubliceerd door de Wageningen Universiteit en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu bevat goed nieuws voor de wijndrinker. Voor het onderzoek werden de gegevens geanalyseerd van 1373 mannen van veertig jaar en ouder, die vanaf 1960 tot 2000 zijn gevolgd.

Om te beginnen blijkt dat, vergeleken met geheelonthouding, een gematigde consumptie van willekeurig welke alcoholhoudende drank gedurende een langere periode de levensverwachting met 2,3 jaar verlengt. De matige wijndrinker mag zelfs op een levensduurwinst van 4,7 jaar rekenen. En deze resultaten blijven ook overeind indien gekeken wordt naar de sociaal-economische achtergrond, het voedingspatroon of de leefstijl van de mannen. En dat is opvallend, omdat lang is verondersteld dat juist deze factoren het meest bepalend waren.

Ik weet in ieder geval al wat ik ga doen in de extra tijd: nog wat wijn drinken.

Naming and shaming

In mijn tienerjaren heb ik eens een kort verhaal geschreven over een kinderlokker (zo noemden wij Robert M.’s vroeger) die bij de afdeling klantenservice een meisje ophaalde, nadat er was omgeroepen dat kleine Karin van vier jaar daar op haar vader zat te wachten.

En tja, dat ze niet mee wilde, huilde, schreeuwde, trapte en steeds riep ‘dat is mijn vader niet, dat is mijn vader niet’, daar konden de mevrouwen van de klantenservice alleen maar schuchter om lachen. ‘Hier, neem nog maar lekker een snoepje mee, voor onderweg. En ga nu maar fijn met papa mee. Graag gedaan hoor, meneer.’

Het nimmer gepubliceerde verhaal (Terecht! Gevaarlijke gek!) dook weer even op in mijn brein (Verknipt! Wat u zegt!) toen ik op het etiket van een Nieuw-Zeelandse supermarkt Sauvignon Blanc las waarom deze ‘Poppy’ heette. ‘Poppy-Isobel, onze oudste dochter, werd pal voor de oogst van 2006 geboren. Zij inspireerde ons om deze wijn te maken, die daarom natuurlijk haar naam draagt. We zijn er dan ook trots op. Geniet ervan!’ Tja.

Laatst proefde ik een wijn die Martha’s Vineyard heette. Genoemd naar de schoonmoeder van de wijnmaker die in 2006 overleed. Martha’s Graveyard was dus toepasselijker geweest. Enfin, wat u zegt: leven en dood liggen zo dicht bij elkaar.

Eerste hulp bij wijn-spijs ongelukken

Tijdens een wijn-spijsproeverij zat ik eens naast een exclusieve Amerikaanse wijnproducent. De man had slechts één taak: ervoor te zorgen dat tijdens dergelijke bijeenkomsten perfect aansluitende gerechten op tafel verschenen voor het wijnjournaille.
Ofschoon hij alles van tevoren had doorgesproken, was hij niet tevreden over het resultaat op zijn bord. 'Deze chef ruïneert mijn wijnen!' brieste hij. Gelukkig was hij niet voor één gat te vangen. Hij vroeg om een citroen, liet wat druppeltjes op de gewraakte gerechten vallen, plus wat korreltjes zout, en verdraaid nog aan toe: het werkte. De tegenstribbelende vis- en vleescreaties werden de beste vrienden met de wijn. De man verklapte zelfs dat hij met dit zuur-zoutduo één fles wijn kon laten combineren met vier verschillende gerechten. Of, en dat klinkt natuurlijk veel aantrekkelijker, vier verschillende wijnen met één gerecht....

Dikke lul, drie wijn

Aan de University of Western Australia werd ontdekt dat de consumptie van een matige hoeveelheid wijn erectiestoornissen kan helpen voorkomen. Bij een groep van 1580 mannen in de leeftijd van 20 to 80 jaar die maximaal vier glazen per dag dronken, kwamen 25 to 30 procent minder erectiestoornissen voor.

Spuiten en stikken

Zwarte humor is in Frankrijk niet onbekend. Zo grapt men weleens dat de meest voorkomende doodsoorzaak onder wijnboeren een auto-ongeluk is. Waar men zich in de wijnproducerende regio’s niet van bewust was is het feit dat er al jaren sluipmoordenaars in de Franse wijngaarden rondwaren. In 2010 maakten zij officieel een eerste dodelijk slachtoffer. Bij een wijnboer uit Charente werd geconstateerd dat de leukemie die hem op zijn 43e fataal werd is toe te schrijven aan het jarenlange gebruik van bestrijdingsmiddelen in de wijngaard. Extra sick is dat de producent van wie deze boer zijn pesticiden en herbiciden kreeg dezelfde chemiemultinational is die het ziekenhuis zijn medicijnen leverde.

De overkoepelende producentenorganisatie voor gewasbescherming verschuilt zich achter de resultaten van ‘jarenlang onderzoek’ waaruit blijkt dat er ‘helemaal niks’ aan de hand is. Deze laffe houding heeft niet kunnen voorkomen dat er inmiddels een belangenvereniging voor zieke boeren is opgericht die daar heel anders over denkt. Klinkt als de opmaat tot jarenlange rechtszaken, een film à la The Insider, waarin de Amerikaanse tabaksindustrie haar rol bij het ontstaan van longkanker ontkent, en als een geweldige impuls voor biowijnen.

Kijken, kijken, niet kopen…

Weet je hoe je een klein fortuin kunt maken in de wijnwereld?
Door met een groot fortuin te beginnen.